Scratch là một trong những dự án giáo dục thành công tại Hoa Kỳ. Scratch tăng trưởng theo hướng tương tác trực quan, đồ họa sống động nên được phần đông người yêu thích. Vậy scratch là gì thì cùng với mình tìm hiểu ngay nào.
Scratch là gì?
Scratch là phương ngữ lập trình trực quan công cộng trực tuyến dành cho trẻ em. Người sử dụng trang website có thể tạo các dự án trực tuyến. Ngôn ngữ lập trình scratch được tăng trưởng bởi nhóm nghiên cứu MIT Media Lab.
Scratch đã được dịch sang hơn 70 ngôn ngữ và được sử dụng ở hầu hết các nơi trên toàn cầu. Scratch được đưa vào giảng dạy trong các trung tâm, trường học; và cũng là các tổ chức tri thức công cộng khác.
Có bao nhiêu phiên bản scratch?
Có 3 phiên bản scratch vào thời điểm hiện tại. Phiên bản scratch duy nhất dành cho máy tính để bàn được tăng trưởng vào năm 2003.
Scratch 2.0 và được phát hành vào ngày 9 tháng 5 năm 2013. Phiên bản này thay đổi giao diện của trang website; gồm có trình thay đổi dự án trực tuyến và ngoại tuyến.
Phiên bản scratch 3 được Scratch Team đưa ra lần thứ nhất vào năm 2016. Sau đó là scratch 3.0 được phát hành chính thức vào ngày 2 tháng 1 năm 2019.
Ưu điểm khi học lập trình scratch là gì?
Khi học lập trình scratch sẽ tạo điều kiện cho trẻ em rất nhanh hiểu bài hơn. Từ đó, học được tính kiên trì và cẩn thận trong quá trình học tập.
Ưu điểm khi học lập trình scratch đó là:
- Bồi dưỡng niềm say mê học tập của trẻ nhỏ, học sinh, sinh viên. Giúp tăng tính tự giác xử lý các hoạt động chưa hoàn thiện.
- Kích thích và phát huy trí tưởng tượng của người học
- Giúp người học biết diễn tả ý tưởng, suy xét một cách khắn khít, logic.
- Scratch giúp phân loại và thử nghiệm các ý tưởng mới.
- Dùng scratch giúp cho bạn phân chia và phối hợp trong khi thực hiện công việc nhóm. Biết xử lý lỗi và tìm các phương án thay thế.
- Scratch giúp tập luyện kỹ năng thuyết trình, trình bày dễ hiểu, mạch lạc cho người khác
Giới thiệu công dụng chính của scratch 3.0
Chức năng chính của scratch 3.0 là có giao diện khối dễ sử dụng
Giao diện Scratch 3.0 có thể chia thành 5 khu vực chính:
- Khung điều khiển có 3 tab thông tin
- Lệnh (Code): Là nơi chứa danh mục các lệnh sử dụng để lập trình cho các đối tượng mục tiêu trong Scratch.
- Thiết kế (Costumes): Là nơi lưu trữ các thiết kế, các giao diện không giống nhau của đối tượng mục tiêu.
- Âm thanh (Sounds): Chứa các âm thanh không giống nhau của đối tượng mục tiêu.
Cửa sổ lệnh
Gồm các “lệnh” để điều khiển hoạt động của nhân vật. Người sử dụng sử dụng thông qua việc kéo các lệnh từ khung điều khiển sang cửa sổ và lắp ghép các khối lệnh không giống nhau. Các khối này sẽ tạo thành một “chương trình” để người sử dụng điều khiển đối tượng mục tiêu.
Sân khấu – Stage
Sân khấu – Stage có tác dụng là cửa sổ thể hiện đối tượng mục tiêu trên ứng dụng scratch. Đây là nơi các đối tượng mục tiêu biểu diễn, hiển thị các loại ảnh nền không giống nhau và các hiệu ứng đồ họa,… Sân khấu chính là chỗ người sử dụng tương tác với sản phẩm được xây dựng.
Nhân vật (Sprites)
Đây là khu vực quản lý các nhân vật trên ứng dụng. Tại đây, có thể thực hiện tạo thêm nhân vật, đa dạng về kích thước và chủng loại; thay đổi ngoại hình nhân vật (thay đổi trang phục),…
Ảnh nền, phông nền (Backdrop/Background)
Đây là khu vực giúp quản lý, thay đổi và thêm mới các ảnh nền hiển thị trên sân khấu.
Một số công dụng trên thanh công cụ scratch như:
- Sprite: Là nơi quản lý các đối tượng mục tiêu. Với mỗi một dự án sẽ có ít nhất một đối tượng mục tiêu.
- Tutorials: Hướng dẫn người sử dụng các tính năng, công cụ trên scratch một cách nhất định và chi tiết.
- Tab Sound: Là khu vực xử lý âm thanh. Tại đây, người sử dụng có thể thay đổi các tệp âm thanh trong mỗi dự án khi thiết kế.
- Costumes: Là công cụ hỗ trợ thay đổi ảnh, đồ họa theo ý muốn; mỗi thay đổi được thực hiện tại đây đều sẽ xuất hiện ở Stage.
Ngoài ra, bạn còn có thêm một vài tùy chọn khi bấm chuột phải vào đối tượng mục tiêu như Delete, Duplicates, Save to local tệp,…
Cách thiết lập ứng dụng Scratch 3.0
Phần mềm Scratch 3.0 giúp cho bạn tự lập trình game, ảnh. Từ đó, tư duy lập luận của bạn sẽ logic hơn. Cài ứng dụng scratch 3.0 gồm 6 bước đơn giản phía dưới.
Cụ thể:
Bước 1: Truy cập link tải ứng dụng Scratch 3.0 cho máy tính
- Tải ứng dụng Scratch 3.0 cho Windows: https://scratch.mit.edu/tải về.
- Tải ứng dụng Scratch 3.0 cho MacOS: https://scratch.mit.edu/tải về.
Nhấn vào hệ điều hành mà bạn đang sử dụng để tải ứng dụng và chờ quá trình tải xuống hoàn tất.
Bước 2: Mở thư mục chứa bộ cài Scratch laptop mà bạn đã tải về, nhấn chuột phải lên bộ cài và chọn Run as Administrator.
Bước 3: Chọn Run.
Bước 4: Hộp thoại Scratch Desktop Setup sẽ xuất hiện. Yêu cầu bạn chọn quyền có thể truy xuất sau khi tải ứng dụng về máy tính.
Tại đây, bạn sẽ chọn:
- Anyone who uses this computer (all users): Bất kỳ người nào sử dụng máy tính này.
- Only for me: Chỉ mình bạn. Sau đó nhấn Install.
Bước 5: Chờ quá trình thiết lập hoàn tất > Chọn Finish.
Bước 6: Bạn cần chờ vài giây để ứng dụng tự khởi động sau khi nhấn Finish và bạn đã có thể lập trình offline mà không hẳn phải kết nối mạng.
Lý do nên cho trẻ con học lập trình scratch sớm?
Scratch khuyến khích tăng trưởng tư duy thông minh và logic cho trẻ. Các em sẽ tự Xây dựng ý tưởng, xây dựng và hoàn thiện sản phẩm trên ứng dụng lập trình này.
Những nguyên nhân nên cho trẻ con học lập trình scratch sớm gồm có:
- Rèn luyện năng lực tỉ mỉ, kiên trì của trẻ.
- Xây dựng niềm say mê học tập, tính tự giác.
- Lập trình Scratch giúp trẻ có thể thỏa sức tưởng tượng. Đồng thời thực hiện dự án của mình thông qua việc kéo thả đơn giản.
- Scratch cho phép trẻ sử dụng chính ý tưởng của mình để lập trình ra các sản phẩm nhất định.
- Scratch giúp trẻ biết chọn và thử nghiệm các ý tưởng mới. Đồng thời giúp trẻ biết phát hiện và xử lý các lỗi phát sinh.
Hướng dẫn chi tiết cách lập trình scratch cơ bản
Làm quen khung điều khiển của scratch
Khung điều khiển của ứng dụng Scratch có 3 Tab thông tin là Lệnh (Code), Thiết kế (Costumes) và âm thanh (Sounds).
- Lệnh (Code): Đó là nơi chứa danh mục các lệnh để lập trình nên các đối tượng mục tiêu trong Scratch.
- Thiết kế (Costumes): Là nơi chứa các thiết kế và các giao diện không giống nhau của đối tượng mục tiêu.
- Âm thanh (Sounds): Nơi có chứa âm thanh không giống nhau của đối tượng mục tiêu.
Cửa sổ lệnh trên giao diện chính
Cửa sổ lệnh là nơi chứa các lệnh để điều khiển hoạt động của nhân vật. Chúng ta sẽ kéo các lệnh từ khung điều khiển sang cửa sổ này và lắp ghép các khối lệnh không giống nhau; để tạo thành một “chương trình” để điều khiển đối tượng mục tiêu.
Sân khấu (Stage)
Sân khấu là nơi biểu diễn của các đối tượng mục tiêu, hiển thị hình ảnh và các hiệu ứng đồ họa. Đây chính là nơi người sử dụng sẽ tương tác với sản phẩm do chính con người xây dựng.
Nhân vật (Sprites)
Là khu vực quản lý các nhân vật của ứng dụng. Tại khu vực này, người sử dụng có thể thực hiện các thực hành các bước như tạo thêm nhân vật, thay đổi ngoại hình và trang phục cho nhân vật. Khi lập trình Scratch 3.0 chạy lần thứ nhất. Nhân vật chính của bạn chính là chú mèo Scratch.
Ảnh nền, phông nền (Background)
Phông nền là khu vực quản lý, thay đổi, thêm mới các ảnh nền hiển thị trên sân khấu ở giao diện chính của ứng dụng.
Lưu ý: Đối với Background, người sử dụng nên xây dựng những khối lệnh riêng; để đảm bảo an toàn.
Câu hỏi thường gặp
Độ tuổi thích hợp với ngôn ngữ scratch là gồm bao nhiêu?
Độ tuổi phù thích hợp nhất để học lập trình scratch là từ bậc tiểu học đến 16 tuổi. Bởi đây là giai đoạn trẻ có năng lực thu nạp và tiếp nhận những kiến thức bên ngoài để thông minh rất tốt. Ngôn ngữ scratch sẽ kích thích năng lực thông minh và phân tích logic của trẻ.
Những tài nguyên đã có sẵn cho việc học scratch là gì?
Scratch phân phối rất nhiều tài nguyên để hỗ trợ người sử dụng khi mới tiếp tục sử dụng. Trong đó có các tính năng nổi bật là Hướng dẫn khi mới tiếp tục sử dụng (PDF), các loại thẻ Scratch,… Bạn cũng có thể tìm hiểu về các nguồn tài nguyên của Scratch qua công cụ Trợ giúp Scratch.
Các bậc cha mẹ nói gì về ngôn ngữ scratch?
Theo sẻ chia của scratch, họ đã luôn nhận được các Email khen ngợi về chất lượng. Lời cảm ơn và ủng hộ họ tiếp tục tăng trưởng ứng dụng.
Một số sẻ chia của phụ huynh khi con được học lập trình Scratch:
“Tôi chỉ muốn cảm ơn toàn bộ các bạn đã xây dựng scratch và phân phối nó miễn phí. Con tôi đang làm những điều xuất sắc mà chúng cho là vui vẻ. Nhưng tôi biết đó là giáo dục, có thành quả, và đáng làm. Cảm ơn các bạn rất nhiều!!! “
“Cô con gái hay ngượng ngùng tuy nhiên có khuynh hướng kỹ thuật. Tôi thấy lập trình scratch là một điều kì diệu và an toàn để bé thông minh. Bé dành mọi thời gian rảnh rỗi để xây dựng những mẩu hoạt hình khá khó và sẻ chia chúng với những người xung quanh trong cộng đồng scratch. Diễn đàn đã cho bé được tiếp xúc với những bạn khác có cùng ý tưởng để cùng trao đổi,…”
Scratch nổi tiếng là phương ngữ lập trình dành cho trẻ em. Về lợi ích của scratch thì quả thực là không kể hết được. Mong rằng những thông tin mà mình phân phối trên đây sẽ giúp cho bạn hiểu scratch là gì và có cách vận dụng thích hợp cho con em mình.